پـيرۆزبێـت یادی (٢٠) مین ساڵـڕۆژی گـیاڕەنگ. رەزا شـوان
پـيرۆزبێـت یادی (٢٠) مین ساڵـڕۆژی گـیاڕەنگ. رەزا شـوان
بە بۆنەی یادی (٢٠) مین ساڵڕۆژئ وەشانی ماڵپەڕی “گـیاڕەنـگ” ی رەنگینەوە، لە قووڵایی دڵمانەوە جوانترین پـیرۆزبـایی لە پێشمەرگەی کۆڵـنەدەری چـەک و پێنووس، بـرای خۆشـەویست و فـرە بەڕێـزمان، بەڕێـوەبەری ماڵـپەڕی ئێـلیکـترۆنی گیاڕەنـگ، کاک (حەمەڕەسووڵ کەریمی) و لە سەرجەم نووسەران و خوێنەرانی گیاڕەنگ دەکەم.
خەبـات و تێکـۆشـان و قـوربـانیـدان، لـە پـێنـاوی کـورد و کـوردسـتان، پیـرۆزتـریـن و پێویستریـن و لە پـێشتریـن، ئەرکی نیشـتمانی و نەتـەوەیی و رەوشتی هەموو کوردێکی دڵسۆزی کوردستان پەروەرە. چیمان کردووە و چیتریش بکەین، ناگاتە تنۆکە خوێنێکی ئەو رۆڵە گیانبەخشانەمان کە لە پێناوی کوردستانی نیشتمانی پیرۆزمان شەهـید بـوون.
بۆ ئێمـەی کوردی مـاف زەوتـکـراو و کوردستان داگـیرکـراو، چـەک و پێـنـووس، یـەک لـوولەیـان هـەیە و گیانێک لە دوو جەستەدان و تەواوکەری یەکـتریـن و هـەردوو بـاڵی خەبـات و شـۆڕشـن لە پێنـاوی بەدەستهـێـنانی ئـازادی و رزگـارکـردنی کـوردسـتان، لە چوار دەوڵـەتی داگـیرکەری رەگەزپەرست و دڕنـدە و فـاشیست و کـۆنەپەرست، کە نەک هـەر ئامادەنین دان بە سادەترین مافی رەوای گەلی کوردمان بنێن، بەڵکو پێکەوە و بە گەلەکـۆمەیی و بە نامەردتـرین و دڕنـدەتـرین شـێوە، بە مۆدێرترین چـەکی کـوشـندەی سـەردەم، دەیـانەوێـت رەشەکـوژی و ژینـۆسایـدی گـەلی کوردمـان بـکەن و ناسنامـەی نەتەوەییمان بسڕنەوە. بەڵام ئەم نیازە گڵاوەیان دەبنە گۆڕەوە. ئەستمە کە بتوانن هـێڵی راست و چەپ بەسەر نزیکەی (٦٠) ملێـون کورد لە کوردسـتانـدا بهـێـنن. زووبێت یا درەنگ ئێمەی کوردیش مافـە نەتوایەتییەکانمان بەدەست دەهـێنین. تا کوردیش نەگات بە مافەکانی، نەتەوەکانی ئەو چوار دەوڵەتە داگیرکەرە ناتوانن بە ئاسوودەیی و ئاشتی بـژین. تا رۆژێک زووتـر گەلی کوردمـان بە مافە رەواکانی خۆێ بگات و مافی چارەی خـۆنـووسینی هـەبێـت . لە بەرژەوەنـدیی هەمـوو گـەلانی ناوچـەکە دایە و زووتـریـش ئارامی و ئاسوودەیی و ئاشتی بەرقـەرار دەبێـت.
بەڕێوەبردن و رازانـدنەوە و درێژەدان بە ماڵپەڕێکی رۆژنـامەی ئێلیکـترۆنی رەسەنی کوردی بە رێکـوپێکی و بەبێ دابڕان، لەژێـر فـشاری سیاسی و دەروونی و ئابووریدا، بـۆ مـاوەی (٢٠) ساڵ، کـار و خـزمـەتێکی هـەڕەمـەکی و ئاسان نیـیە. ئـەم خـزمـەتە پیـرۆزە، ئیرادە، تـوانـا، متمانە بەخۆبـوون، خۆبەختکـردن، ماندووبوون، شەونخونی، پشـوودرێـژی، خـۆڕاگـری، سنگـفـروانی، کـۆڵـنـەدان، سـەرسەخـتی، قـوربـانیـدان، قـبووڵکردنی رەخـنە و گـلەیی دەوێـت.
یەکێک دەتوانێـت ئەم و خـزمەتە پیـرۆزە لە ئەستۆی بگرێت، کە ئەو خەسڵەتانەی تێدابێت و باكگراوندێکی رۆشنبیریی گشتی هـەبێـت. توانـای گـۆڕان و نوێخـوازی و داهـێنانی هەبێـت و هـەوڵی پێـشکەوتـن و ئاستێکئ بەرزتـر بـدات. پێمـوایە بەشی هەرە زۆری ئەو خەسـڵەتە پێـویستیـیانە لە کاک (حەمەڕسـووڵ کەریمی) دا هـەیە. گەر وانەبوایە زوو کۆڵی دەدا و ئـاڵای سپی بەرزدەکـردەوە. بـەڵام بە پێچـەوانـەوە، کوردێکی دڵسـۆز و بـڕوا و ئیـرادە بەهــێزە. بـڕوای بە ئەستەم نییە. پەرۆش و خۆشەویستیی بۆ ئەم ئەرک و خـزمەتە پیـرۆزە، سـەرکـەوتـن و پێـشکەوتـن و تەمەنـدرێـژی بە گـیاڕەنـگ بەخـشیوە.
ماڵپەڕی گیاڕەنگ چـرایەکی رووناکی بەخـشە. ئەستێرەیەکی گـەش و ورشەدارە لە ئاسمانی میدیـا و رۆژنـامەی ئێـلیکـترۆنی کوردیـدا. نـاوی لە ریـزبەنـدیی پێشـەوەی ماڵپەڕە سەرکەوتووەکان دایە. سەنگ و پێگەیەکی باڵای هەیە. لە پێشەوەی کێبڕکێی خـزمەتی رۆژنامەگەریی کوردی دایـە. داکۆکیکەرێکی سەرسەختە لە مافەکانی گەلی کوردمـان و لە رووبـەڕووبـوونـەوەی داگـیرکەران و نایـارانی کـورد و کوردسـتان. ساڵی پار و ئەمساڵیش، رۆڵێکی بەرچاوی هەبوو و هەیە، لە رووماڵکردنی شۆڕسی ژنـانی کوردمان لە رۆژهـەڵاتی کوردستاندا لەژێـر دروشمی (ژن، ژیـان، ئـازادی) دا.
گیاڕەنگ گـوڵـزارێکی گـوڵ هەمەڕەنگەی گـەش و بـۆن خـۆشە. ساڵ لە دوای ساڵ خوێنەرانـێکی زیاتر هـۆگـری خوێنـدنەوەی بابەتە هـەمەڕەنگەکـانی گیاڕەنگ دەبـن. نووسەرانێکی پێنووس بڕشتی زیاتریش نووسینەکانیان لە گیاڕەنگـدا بڵاودەکەنەوە.
گیاڕەنگ ماڵپەڕێکە بۆ هەمـووان. سەکـۆیـەکی ئـازادە، دەرگـای واڵا کـردووە. هـیچ مـەرج و دەستێـوەردان و رێگـری و سانسـۆر و بەربەستێکی دانەنـاوە. باوەشی بۆ هەموو نووسەرێکی ئازاد کردۆتەوە. ئەمەش لە باوەڕبـوونی کاک حەمەڕسووڵەوە بەرجـەسـتە بـووە، کە بـڕوای بە ئـازادی و ئـازادیی رادەربـڕیـن و بە دیمـوکـراسی و بە فـرە بیـروبـاوەڕی و بە رێـزگـرتـن لە را و بـۆچـوونی جیـاواز هـەیە.
مـن وەک هـۆگـرێکی خـوێنـدەوە، نـزیـکەی نـۆزدە سـاڵە ئاشـنای گـیاڕەنـگ بـوومـە. رۆژانە بەسەری دەکەمەوە و چاوێک بە بابەتە تازەکانیدا دەخشـێنم، کام بابەت سەرنجم رابکـێشـێـت بازنـادەم بە سەریـدا و دەیخـوێـنمەوە. وەکـو چـیرۆکنـووس و شـاعـیر و نووسەرێکی بـواری ئەدەبیات و پەروەردەی منـداڵانیش، تا ئێستا بە دەیـان نووسینی هەمەچەشنەم لە گیاڕەنگـدا بڵاوکردۆتەوە. بە تایبەتیش لە بواری منـداڵاندا. دەستـیان بە رووی هـیچ بابەتێکـمەوە نەنـاوە و رەتیـان نەکردۆتـەوە. ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت کە کاک حەمەڕەسووڵ، بـڕوای بە گرنگی رۆڵی داهـاتووی منداڵانی ئەمـڕۆمان هـەیە. چونکە داهـاتوومان لە دەستی منـداڵانی ئەمڕۆمـان دایە. وەکـو پێشـنیارێک پێمخـۆشە لە (نەخـشەی مـاڵپـەڕ) دا، لە دوای (لاوان) وشەی (منـداڵان) یش بخرێتە ریـزبەنـدیی نەخشەی بابەتەکانەوە.
ئەوەشی زیاتر یادی ساڵڕۆژی گیاڕەنگی شـیرینتر کـردووە، هـاوکاتە لەگـەڵ یـادی تاوانی شاری (قـەڵادزێ) ی قـەڵای کوردایەتی و مەردایەتی، لە باشووری کوردستان. ئەوەبوو لە رۆژی چوارشەممەی (٢٤/٤/ ١٩٧٤) فڕۆکە جەنگـییەکانی رژێمی بەعـسی عەرەبی شۆڤـێنی، زۆر نامەردانە و دڵڕەقانە، بۆردوومانی شاری قـەڵادزی جـوان و قەشەنگـیان کـرد، (١٦٣) کەس لە خوێنـدکارانی زانکـۆی سلـێمانی و لە منـداڵان و ژنـانی کوردمـان شـەهیـدبـوون. زیـاتـريـش لـە (٣٠٠) کـەس بـرینـداربـوون. یـادی وەشـانی گـیاڕەنـگ، نزیکیشە لە یادی ساڵـڕۆژی دەرچوونی یەکەم رۆژنامەی کوردی (رۆژنامی کوردستان) بە زمـانی کوردی لە رۆژی (٢٢/٤/١٨٩٨) دا، یەکەم ژمـارەی لە شـاری (قـاهـیرە) ی پایتەخـتی میـسر، لە لایەن تێکوشەری گەلەکەمان، رەوانشاد (مقداد مەدحـەد بەدرخان) وە دەرچـوو.
رێـز و پـێزانینێکی زۆرمان بۆ دڵسۆزی و ماندووبوونی کاک حەمەڕەسووڵ کەریمی هەیە. دەستخۆشی و پیزانینیشمان بۆ خاتوو (شلێر) خانی هاوسەر و هاوکاری هەیە، کە وەکـو پێـشمەرگـەیـەکی نەنـاسـراو، لەپشـتی ئەم خـزمـەتەی هـاوسەرەکـەیەوەیە.
(ناپلیـۆن) دەڵـێت:” لە پشـتی هـەمـوو گـەورە پیـاوێـکەوە.. گـەورە ژنێـک هـەیە”.
هـیواداریـن مـاڵـپەڕی گیـاڕەنـگ، بە دەیـان مـۆمی تـری تەمـەنی بکـوژێنیـتەوە. دوو چەپكە نێرگـزی چاومەستی ئەم بەهـارە رەنگـینەی کوردسـتانیش، پێشکەش بە برای بەڕێـزمان کاک حەمەڕەسووڵ و خـوشکی تێکـۆشەرمـان خاتـوو شـلێر خـان دەکـەم.
براتـان
رەزا شـوان