ڕاز و نیازێک له گه‌ڵ شه‌هید مه‌لا ئاواره له 47 ساڵه‌ی یادی شه‌هید کرانی دا. مستەفا شەڵماشی
په‌نجا ساڵی ڕه‌به‌ق له ئاخر دیدارمان و چل و حه‌وت ساڵ له شه‌هید بوونت تێپه‌ڕی، ئه‌ی ڕێبه‌ره شه‌هیده سه‌ر به‌رزه‌که، ئاواره‌ی که‌ژ و هه‌رده‌کانی کوردستان. ئێستاش ئه‌و دیمه‌نه‌م له‌به‌رچاوه، که به هه‌ورازه‌که‌ی (هۆمه‌ره)* دا هه‌ڵگه‌ڕام و هاتمه موچه‌ی ماڵی خوشکم. له چاوه‌کانی ئامینی خوشکم داتروسکه‌ی شادییه‌کی بێ وێنه ده‌دره‌وشایه‌وه. هه‌ستیکی خۆشی ئه‌وتۆ که به ده‌گمه‌ن له‌و خوشکه‌م دا به‌دی ده‌کرد، ئه‌وڕۆژه له ده‌م و چاوی ده‌باری. هه‌ر گه‌یشتمه به‌ر هه‌یوانه‌که‌یان، باوه‌شی پێدا کردم و هاواری کرد خوایه لێت به‌زیاد بێ، خۆشیه‌که‌م بو به‌دوو. هێنده‌ی خۆ بۆ ڕانه‌گیرا و به گوێی دا چپاندم. ده‌زانی له وه‌ختێکی باش دا هاتووی. کاکم لێره‌یه، له ئه‌شکه‌وته گۆرین یه. ئه‌شکه‌وتێک بو له سه‌ره‌وه‌ی خانه باغه‌که‌یان. به بن قه‌دی شاخیه‌وه. پێشتر نیشانی دابوم و باسی کردبو که ئه‌و ئه‌شکه‌وته جێگای حاوانه‌وه‌و حه‌سانه‌وه‌ی مه‌لا ئاواره‌یه.
هێنده‌م خۆبۆ ڕانه‌گیرا، پاش خواردنه‌وه‌ی چایه‌ک به هه‌نگاوی خێرا سه‌رکه‌وتم. سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی چه‌ند ساڵێک بو به دیدارت شاد نه ببوم، هه‌ر له دووره‌وه ناسیتمه‌وه و به‌ره‌و پیرم هاتی. باوه‌شت پێدا کردم و به ڕووه خۆشه‌که‌ته‌وه و به پێکه‌نینه دڵگیره‌که‌ته‌وه ده‌ستت کرد به شۆخی کردن. ئاخر تۆ به ڕوو خۆشی و شۆخ ته‌بعی به ناوبانگ بووی. تۆ ته‌نیا پێشمه‌رگه و سیاسی نه‌بووی، به‌ڵکو هۆنه‌ر و قسه خۆش و کۆمه‌ڵایه‌تیش بووی. هۆنڕاوه‌کانت زاره‌وزار ده‌گه‌ڕان و قسه‌خۆشه‌کانت ده‌ماوده‌م باس ده‌کران. له مه‌ڵبه‌ندی ئێمه‌دا که‌س نه‌بو هۆنڕاوه‌یه‌کی تۆی له‌به‌ر نه‌بێ.
ده‌ستت به‌سه‌ری دا هێنام و فه‌رموت خه‌ریکه ده‌بیه پیاو، سمێڵت بۆر بوون. به پێکه‌نینه‌وه کوتت به دوور بین چاوم له خوارێ ده‌کرد، کاتێک وه‌سه‌ر ده‌که‌وتی دیتمی، هه‌روه‌ک گروێسی یان ده‌ڕۆیشتی. ده‌زانی گروێسیش له ڕیگایه زۆر به په‌له‌ن، ئه‌گه‌ر ده‌ڕۆن ده‌ڵێی بازان داوێن، ئه‌تۆش وا ده‌ڕۆیشتی. ئای له‌و خۆشیه‌ی ده‌ست من که‌وتبو. نه‌م ده‌ویست سه‌عاته‌کان تێپه‌ڕن. ئه‌من زۆرتر له زه‌تم له‌وه ده‌برد که له قه‌د و تفه‌نگت فکرم و سییه‌کانم پڕکه‌م له شانازی. ئێستاش قه‌د و قامه‌تی مه‌ردانه‌تم له به‌ر چاوه. ڕانک و چۆغه‌یه‌کی شینکیت له‌به‌ر دابو، سه‌رکڵاوێکی مه‌ره‌ز که له پشته‌وه‌ی چه‌پکێک کاکۆڵ شۆڕ ببونه‌وه. تفه‌نگێکی بڕنۆی کورتی دار زه‌ردت له په‌نا خۆت هه‌ڵواسیبو و ده‌ماچه‌یه‌کیشت به قه‌دییه‌وه بو. به‌راستی پێشمه‌رگه‌یه‌کی جوان بووی. له هه‌ڕه‌تی شکۆفایی دابووی، له ته‌مه‌نی ده‌ورو به‌ری سی ساڵان دا. چه‌ندم ئاوات به‌وه ده‌خواست که ڕۆژێک گه‌وره بم و که‌سێکی وه‌ک تۆم لێ ده‌رچێ. هه‌رچه‌نده تۆ ئه‌وه‌نده به‌ره‌و لوتکه هه‌ڵکشابوی که گه‌یشتن به‌و ئاواته، ئێستاشی له‌گه‌ڵ بێ هه‌روه‌ک ئاوات ماوه‌ته‌وه.
لێم پرسی که‌نگێ ده‌توانم بێمه لای خۆت و ببمه پێشمه‌رگه. به پێکه‌نینه‌وه وه‌ڵامت دامه‌وه، جارێ زۆرت ماوه، دوای ئه‌وه‌ی ده‌رست خوێند و بویه پیاوێکی ته‌واو، قسه له‌وه‌ش ده‌که‌ین. ئێستاش هه‌ر وه بزانه پێشمه‌رگه‌ی، ئه‌وه نییه نامه‌کانمان بۆ ده‌گه‌یه‌نی. تا دره‌نگانی شه‌و قسه‌ی خۆشت بۆ کردم و شۆخیت له گه‌ڵ کردم. پاشان فه‌رموت با بخه‌وین، باوه‌شت پێدا کردم و خواحافحزیت کرد، چونکه تۆو پێشمه‌رگه‌کانی دیکه ده‌بو پێش تاو هه‌ڵات به‌ره‌و لوتکه‌ی شاخه‌کان هه‌ڵکشێن و وه‌ک هه‌ڵۆ تیژباڵه‌کان جێگا هه‌ره ئاسته‌م و به‌رزه‌کان بۆ خۆتان بگرنه‌وه. تا دوژمنی نه‌گریس نه‌توانێ ده‌نگی خۆی به‌سه‌ر ده‌نگی دلێری ئێوه دا زاڵ کا. به‌یانی که هه‌ستام وه‌ک له خه‌ونێکی خۆش ڕاپه‌ڕیبم، دیمه‌نه جوانه‌کانی ئێوارێ و شه‌وێ نه‌مابون و به‌داخه‌وه قه‌تیشم نه‌دینه‌وه. به‌ڵام له دووره‌وه دایم شانازیم هه‌ڵده‌مشت و به هه‌وای تۆوه‌و به بوونی تۆ سه‌رم له نێو هاوڕێکانم دا، له هه‌موان به‌رزتر بوو.
تا دوای نیزیک به سێ ساڵ که هیواکانم پوچانه‌وه و خه‌ونه خۆشه‌کان به ڕاچڵه کینێکی ئازاراوی کۆتاییان هات. ئه‌و ڕۆژه‌ی خه‌به‌ری گیرانت هات تا پشتێندم ووشک بوو. ئه‌و کاته‌ش که هێلێکۆپته‌ره نگریسه‌که به سه‌ر ماڵی خۆمان دا هات و سێسه‌د میتر له‌ولاتر نیشته‌وه، ته‌زوویه‌کی ناخۆش به هه‌مو گیانم دا هات. هه‌رچه‌ند نه‌م ده‌زانی چ باسه، به‌ڵام ئه‌وڕۆژه دڵم پڕ بو، ئه‌و دڵ پڕیه له راستی دا تا ئێستاش کۆتایی نه‌هاتوه، هه‌رچه‌نده له گه‌ڵی ڕاهاتووم. چونکه چه‌ند سه‌عاتێک دواتر خه‌به‌ری له سێداره‌دانی تۆو دوو هاوڕێکه‌ت ویردی سه‌رزاری هه‌مو کوردێک بو. دڵی منیش له پڕیه‌وه، بو به کانگای هه‌ستێکی به‌تینی کوردایه‌تی، که ئیستاش نه‌متوانیوه به ته‌واوی ئه‌و هه‌سته ڕازی بکه‌م و به سه‌ر دڵ پڕیه‌که‌م دا زاڵ بم.
* هۆمه‌ره یه‌کێک له مووچه ڕازاوه‌کانی گوندی شڵماشه