وەیاد ٢٥سالەێ بەمواران شێمیایی ئاوایی زەردە لەبەش شارستان دالەهۆ.

سه‌ر له‌شه‌وه‌کی ڕۆژ 31 مانگ پویشپه‌ڕ” تیرماه” ساڵ1367، 1988 میلادی و شه‌ش رۆژ له‌ شوون ته‌مام بیین شه‌ڕ ناوبه‌ین ڕه‌ژیمه‌کان ئسلامی ئێران و به‌عس ئه‌راق، ئاوایی زه‌رده‌یچ جوور فره‌ له‌ شار و شارۆچکه‌کانتره‌ک کوردستان که‌فتنه‌ وه‌ر په‌لامار چه‌ک شیمیایی داگیرکه‌ره‌ێل وڵاته‌گه‌مان.

له‌ یه‌کم په‌لاماره‌، 275 که‌س له‌ مه‌ردم بێده‌ره‌تان گیانێان له‌ ده‌س دان و 1146 که‌سیچ زامدار بین و لەووەختیشوە تا ئێرنگە، فرەکەستریس وەلیان گیانی لەدەس داگە. ئیه‌ ڕاسه‌ ک تا ئیسه‌ وه‌ ئاشکه‌را ده‌رنه‌که‌فتگه‌ ک کی تاوانبار یه‌کم ئی جنایه‌ته‌سه‌، بەڵام گومان زیاتر هابان ڕه‌ژیمه‌ وه‌قه‌ور نریاگه‌که‌ێ به‌عس. له‌ویچ ده‌ربچوود هێمراێ بێ تاوانی ده‌وڵه‌ت ئسلامی ئێرانیچ له‌ی باوه‌ته‌ پشتڕاس نه‌کریاسه‌و. هۆکاره‌ێل فره‌ هه‌س ک‌ وه‌جوورێگ له‌ جووره‌ێل، ده‌وڵه‌ت ئسلامی ئێران نه‌تویه‌نستگه‌ جواوێک ئه‌ڕاێ داشتوت و خۆه‌ێ له‌ی جنایه‌ته‌ دویره‌و بخه‌ێ. ئه‌ڕا زیاتر ئاشکرا بین گومانه‌کان له‌ سه‌ر ئه‌و جنایه‌ته‌، ده‌س نه‌یمنه‌ بان به‌شێک له‌و خاڵەیلە ک‌ له‌سەر جمهوری ئسلامی بینه‌‌سه‌ ماڵ.

یه‌کم: به‌مواران شیمیایی زه‌رده‌ وه‌ختێک ڕووی داس ک شه‌ش ڕۆژ وه‌رله‌ ڕویداگه‌که‌‌ ئاگروه‌س له‌ به‌ین ئێران و ئه‌راق ڕه‌سمیه‌ت په‌ێا کردگه‌.

دوویه‌م: هاوزه‌مان بین په‌لامار فروق جاویدان مۆجاهد ئه‌ڕا سه‌ر کرماشان و ترس مه‌لاکان له‌ی باوه‌ته‌ و ئاکامەگان دویاجارێ.

سێم: جمهۆری ئسلامی ئی ڕاسیه‌ له‌ مه‌ردم شاردیەسەو‌ و ئه‌ڕایان مه‌سه‌ڵه‌ نه‌وی ک‌ چه‌ وه‌سه‌ر مه‌ردم هاتگه‌.

چوارم: ئه‌ڕا یه‌کم جار له‌ شوون هه‌ڤده‌ساڵ ئجازه‌ دا هه‌واڵنێر بچوته‌ ئه‌و ناوچه‌ و هه‌واڵ له‌ سه‌ر ئه‌و کاره‌ساته‌ بنێرێ، ئه‌ویچ وه‌ختێگ بی که‌ سه‌دام حۆسه‌ین وه‌ده‌س سه‌ربازه‌ێل ئه‌مریکایی وه‌دیل گیریاوی.

پەنجم: وه‌درێژی 17 ساڵ ئی ده‌وڵه‌ته‌ وه‌هاوار ئی مه‌ردم له‌لێ قومێاگه‌وه ناهاتن و نه‌گ هه‌ر ڕویداگه‌که‌ له‌ مه‌ردمیچ شاردیانه‌و، بگر هێمرایچ جوور باوه‌تێگ ئه‌منیه‌تی تماشاێ کردیا. با‌وه‌تەیلترەکیش هه‌س ک‌ ئیمه‌ هیمراێ نازانیم ئه‌ڕا چه بایس ئی ڕوویداگه‌ له‌وره ڕووی بێاتا‌؟‌.‌ بێجگه‌ له‌یانه‌ ک‌ باسێان کریا، ئاوایی زه‌رده‌ وه‌سەوەو هه‌ڵکه‌فتن جۆغرافیایی ک‌ له‌بار ستراتژی و سیاسیوه‌ دێرد و تویه‌نیم بویشیم ک‌ له‌ درێژایی زیاتر لەهه‌زارساڵە‌، هیچکام له‌ دا‌گیرکه‌ره‌ێل کوردستان نه‌تویه‌نستنه‌ مه‌ردم ئی مه‌ڵبه‌نده‌ بارنه‌ ژێر ڕکیف خۆه‌ێان.‌ له‌بار سیاسیوه وه‌یه‌کیک له‌ ناوچه‌ خاون بڕیاره‌کان سه‌رده‌م خۆه‌ێ ناسیاگه‌ و ئێسه‌یچ ک ئێسه‌س، ئه‌و قورسایی خوەیه‌ له‌ده‌س نه‌یاگە. له‌بار کولتۆری و که‌له‌پۆریه‌وه‌ شوون خاس خۆه‌ێ له‌ کوردستان دێرێد. له‌ باوەت له‌شکه‌ریوه‌ یه‌کیک له‌ شوونه‌ فره‌ پڕشه‌ڕوشوڕه‌کان کوردستانه‌ وه‌دایم پشت و په‌ناێ وڵاتپه‌رێزه‌ێل کورد بیە له‌ وه‌رانوه‌ر داگیرکه‌ره‌ێل ڕەنواێڕەنگ وڵات کورده‌ێل. وجود مه‌رقه‌وه‌کان داود که‌وسوار، شائیبراهیم، باوه‌یادگار، مسته‌فا ده‌ودان، پیربنیامین، بالیول دانا له‌ داڵه‌هۆ، شا‌یه‌تی فره‌ له‌ ڕویوه‌ڕیو بینه‌وه‌ نه‌ته‌وه‌ێ ئێمه‌‌ وه‌گه‌رد دۆژمنه‌ێل کورد و کوردستان ده‌ن‌. هه‌ر ئه‌وه‌ێ ک‌ مه‌ردم ئی مه‌ڵبه‌نده‌ نه‌چینه‌سه‌ ژێر بار فه‌رهه‌نگ داسه‌پێاگ ئه‌ره‌به‌کان، ئۆسمانیه‌کان و سه‌فه‌ویه‌کان و وه‌گه‌رد گشت سه‌ختیه‌کانی ده‌سوپه‌نجه‌ نه‌رم کردنه‌، شایه‌تی فره‌ چشت ده‌ن، ک وه‌ شانازیه‌کان مله‌ت کورد تیه‌نه‌ حساو.

یه‌کێک له‌و باوه‌ته‌ێله‌ ک‌ ناکرێ له‌ێره‌ باسێ نه‌که‌یم، ئه‌وه‌سه‌ ک‌ مه‌ردم ئی مەڵبەندە لە وڵات کوردەێل، توانستنە سەختی و دژواریەکان وەقیمەت گیانیان قەبوول بکەن، بەڵام نەچنە ژێر بار فەرهەنگ داگیرکاری و پارێزگاری لە هویەت کوردی خوەیان بکەن.

جێ شک نییه‌ ک یه‌کێک له‌ سەوەوەگان بنەڕەتی وه‌هاوارەونەهاتن مەردم ئی مەڵبەندە، ئه‌و جیاوازیه‌ل ڕەگەزی، فەرهەنگی، کولتۆری و ئایینیەسە ک‌ وه‌گه‌رد سیستم فکری و ئیدیولۆژی ده‌وڵه‌ت حاکمه‌ دێرنه‌ێ. مه‌ردمێک ک ئاینه‌که‌ێ کوردی بود، دواو لاڵه‌کانێ وه‌گه‌رد خۆداێ خۆه‌ێ وه‌ کوردی بود و قۆڵه‌که‌ێ هه‌ر کوردستان بود، بایس بکه‌فێته‌ وه‌ر پاکتاو نژادی و ئاسیمۆڵه‌ بکرێ. هەر ئەوجوورەی ک زرەدشتیەگان، بەهائیەگان، یەهۆدیەگان و مەسیحیەکانش وەسەوەو جیاوازی ئایینیەو لە پەلامار و قەڵاچوکردن وەدەس جمهوری ئسڵامی بێبەش نەوینە. ‌ئیه‌ ڕێوازێکه‌ ک‌ جمهۆری ئسلامی هه‌ڵێوژاردگه‌ و پێویستیش ناکه‌ێ ئیمه‌ له‌ێره‌ بچیمه‌ سه‌ر گشت باوه‌ته‌کانێ. ئه‌وه‌ێ لێره‌ فره‌تر له‌ باوه‌ته‌کانتره‌ک رووشن و ئاشکراسە، ئه‌وه‌سه‌ ک تا ڕۆژ ئیمڕۆژیچ نیشانێک له‌ کاربرد نزامی ئی جنایه‌ته‌ ده‌رنه‌که‌فتگه‌. چوینکه‌ هه‌ر ئه‌و جوورەێ‌ له‌ بانه‌و ئشاره‌ وه‌پێ کردیمە، هه‌م شه‌ڕ مابه‌ین ده‌وڵه‌ته‌ێل ئه‌راق ئێران ته‌مام بوی، هه‌میچ هێرش فروق جاویدان مۆجاهدین ئه‌ڕا شارکرماشان ڕیوه‌ڕوی شکس بویه‌وه.‌‌

خۆ ئه‌گه‌ر ئی جنایه‌ته‌ ڕه‌ژیمه‌ وه‌ قه‌ورنریاگه‌که‌ێ به‌عث کردویوته‌ێ، ئه‌و وه‌خته‌ بایه‌د بویشیم ک ئاوایی زه‌رده‌ێچ جوور سومار، سه‌رده‌شت، گێڵان خۆه‌رئاوا، نسار و نودشه‌ و دێره‌ له‌ خۆه‌رهه‌ڵات کوردستان.‌ ئیانێچ جۆر ئاوایه‌کان گه‌رمیان و هه‌ڵه‌بجه‌ و پشتده‌ر، بالیسان و بادینان و فره‌ شونه‌ێل تره‌ک له‌ جنوب کوردستان. لە جنوب کوردستان که‌م شوون مەنیە ک شوونەده‌س سه‌رداره وەگۆرنریاگەکەی قادسیهی سێم!؟‌ وه‌پێوه‌ دیار نه‌ودن. شک له‌ بان ئیه‌ نه‌ماگه‌ ک‌ ئه‌گه‌ر قادسیه‌کان وه‌رین به‌ڕبه‌ڕیه‌ت‌ نه‌توانستن وه‌ قه‌مه‌و شمشێر نه‌ته‌وه‌ێ ئیمه‌ له‌ ناو بوه‌ن، گومانیچ وه‌بانی‌ نییه‌ ک‌ هه‌ڵگره‌ێل هه‌ر ئه‌و جوورە فکر و ئیدئولۆژیه‌ نییه‌تویه‌نن وە چەک شیمیایی و ئه‌نفالیچ له‌ناو بوه‌نه‌ما‌ن. دیاره‌ پرسیار فره‌س و قسه‌یچ لەبان ئی باوه‌ته‌ فریه‌س، بیلا گشت ئی پرسیار و قسه‌ێلمانه‌ بمینێ ئه‌ڕا ئه‌و وه‌خته‌ ک‌ کورد خۆه‌ێ لەبانیان کار بکه‌ێ و ئه‌نجام ده‌ره‌ێل ئی جنایه‌تگه‌له‌ بناسننه‌ دونیا.‌ با داگێرکه‌ره‌ێل وڵاته‌که‌مان ئیه‌ بزانن ک نه‌ته‌وه‌ێک ک‌ خوه‌ێ ئراده‌ کردگه‌ و له‌ ژێر ڕووشنایی پێشکه‌فتنه‌کان دونیاێ ئێسه‌ و ئه‌و ئاڵوگۆڕه‌ێله‌ ک‌ بینه‌سه‌ ڕاسی ڕۆژگار ئێمڕۆژ، دێر یا زووی حه‌ق خوه‌ی وه‌ده‌س تیه‌ڕێد. حه‌ق‌ چشتێک نیه‌ وه ‌فکر هه‌زار ساڵ وه‌ر له‌ ئیسه‌ شه‌ڕ وه‌گه‌ردێ ‌بکرێ، یا له‌ ناو بوریەد. ئیه‌ ڕاسییگه‌ ک‌ هاشا هه‌ڵ نیه‌گرێ.

بمیند ملەت کورد و شۆڕشەگەێ ئەڕای ڕزگاری کوردستان.

یاد قوروانیه‌کان شیمیایی واران زه‌رده‌ و گشت قوروانیه‌کان ده‌س زۆرداری زنگ بود.

مل شۆڕی و سه‌رداخستن ئه‌ڕای دا‌گێرکه‌ره‌ێل و جنایه‌تکاره‌ێل.

ئێقباڵ سه‌فه‌ری

١٧/٧/٢٠١٣