انفجاری کە سرآغاز جنگی بزرگ است. آزاد مستوفی
شب 20 دسامبر همزمان با شب یلدا در مقابل قلعە دمکرات در شهر کویسنجق کردستان عراق، دو انفجار تروریستی پیاپی بوسیلە بمب ساعتی باعث شهید شدن هفت نفر شد کە پنج نفر از آنها اعضا و پیشمرگان حزب دمکرات کردستان و دو نفر نیز از نیروهای پلیس حکومت اقلیم کردستان عراق بودند. این حادثەدر آن مکان و در این زمان حساس باعث شد کە تاملی کوتاه داشتە باشم بر تغییرات منطقەی خاورمیانە داعش زدە و گسترە عملیات آن شب را در محدودە و دایرەای بزرگتر برای خوانندەگان مقالەام ترسیم کنم.
داعش و ایران
بعنوان سردبیر خبر و روزنامەنگاری کە سالها با خبرگذاریهای بین المللی در عراق کار کردم و از نزدیک وقایع سیاسی منطقە و بویژە ایران، عراق و ترکیە را دنبال میکردم مصاحبەهای فراوانی با تلوزیونهای کوردی و فارسی زبان خارج از کشور داشتم. هیچوقت فراموش نمیکنم کە در روز حملە داعش بە موصل، همکار روزنامەنگارم از تلوزیونی ماهوارەای در لندن با من تماس گرفت و گفت تحلیلی کە شما یکسال و نیم قبل در مورد اوضاع بغرنج عراق ارائە دادید، امروز بوقوع پیوست. کە من بە ایشان گفتم بندە پیشگو نیستم بلکە آنچە را کە میبینم صادقانە بازگو میکنم چون این وظیفە روزنامەنگار است کە چشم بیدار مردم باشد و هرچند خودم تمایلات سیاسی دارم اما دخالت آن در گزارشها اصلا کار حرفەای نیست. بازگوکردن این چند سطر بە این خاطر بود کە خوانندە مقالەام را بە این فکر وادارم؛ زمانیکە روزنامەنگاری میتواند آیندە منطقە کاری خود را گزارش کند پس چطور ممکن است دستگاههای عریض و طویل اطلاعاتی و امنیتی از این رویداد بی خبر بودە باشند؟
بهرحال سازمان تروریستی داعش کە بنظرم پروژەی بعضی کشورهای ابرقدرت و حکومتهای منطقەای بود تا تغییر جغرافیای سیاسی را بمنظور استفادەی بهتر نقشەهای سیاسیشان پیش ببرند، بە امری واقع تبدیل شد کە اگر بخواهم بە این بخش از گفتارم بپردازم از بحث اصلی دور میشویم اما بدون شک کشورهایی کە از این هرج و مرج در عراق و سوریە بهرە بردند: ایران، ترکیە و امریکا هستند.
داعش نعمتی خدادادی بود برای ایران و این کشور در سوریە و عراق توانست بیشترین بهرە را از این سازمان تروریستی ببرد کە فوکوس من در این باب بر روی عراق خواهد بود. عراق در سال 2003 توسط امریکا و بریتانیا از دست جنایتهای حزب بعث و در راس آن صدام حسین آزاد شد ولی سرمایەگذاریهای قبلی ایران بر روی شیعیان عراق و بعضی شخصیتهای دیگر غیر شیعە و نوع بازی زیرکانە ایران در عراق باعث شد کە بخش شیعەنشین عراق پایگاهی برای ولایت فقیە و سپاه قدس شود. دولت عراق تحت الامر بودن برای ایران را بە جائی رساند کە با تانک بە کمپ اشرف حملە کرد. کمپی کە امریکا اعضای آن سازمان را کاملا خلع سلاح کردە بود و نتیجەی این فشارها و کشتارها خروج اعضای آن سازمان از عراق بود. کشتار سنی های مخالف ایران و حتی ضرب و شتم و قتل مراجع تقلید اهل تشیع کە مخالف ولایت فقیە بودند را هم بە لیست فعالیتهای ایران در عراق اضافە کنید.
اما این محدودە جغرافیایی شیعەنشین عراق برای ایران کافی نبود و ایران همە خاک عراق را میخواست. محض اطلاع خوانندەگان حتی قبل از داعش در عراق، دست اندازیها و پاکسازیهای ایران در میان سنیهای عراق بە اندازەی رسیدە بود کە در بغداد حتی یک مسئول پاسگاه پلیس را بە سنی ها روا نمیداشتند. در وزارتخانەها، عرب سنی پست و مقامی نداشت. نیروهای سیاسی عراقی همچون لبنانی و سوریەای در گفتن اینکە وابستە بە چە کشوری هستند ابائی ندارند بلکە افتخار هم میکنند. داعش در عراق این امکان را بە ایران داد کە بە بهانە وجود داعش در میان سنی های عراق، پستهای نظامی، امنیتی، سیاسی و اقتصادی را از سنی ها بگیرند و اکنون هم بە بهانە جنگ با داعش، در استانهای نینوا و موصل پاکسازی قومی و مذهبی و قتل و عام سنی ها توسط نیروهای حشدی شعبی و پاسداران ایرانی انجام میشود کە با جستجویی در یوتیوب میتوانید ببینید کە اشرف مخلوقات، خیلی پست شدە است. البتە ناگفتە نماند کە خود فلسفەی گسترش داعش بر اثر عملکرد تندروانەی نخست وزیر قبلی عراق، نوری مالکی در کشورش بود. صد البتە بعضی از گروههای تندروی سنی عراق هم برای پیشبرد مقاصد سیاسی خود بە کارهای تروریستی بر علیە مخالفین میپرداختند اما برای ظهور داعش، این نوری مالکی بود کە روزشماری میکرد.
داعش و ترسیم خطوط مرزی جدید برای ایران
با آمدن داعش بە منطقە، ایران از همان ابتدا این نقشە را در سر داشت کە یک مرز مستقیم زمینی به سوریه داشته باشد از طریق تلعفر – موصل همچنین مسیری ازخانقین – بعقوبه در استان دیالە به تلعفر و معبر ربیعه بین عراق و سوریه که از قامیشلو در کوردستان سوریە وصل میشود به عفرین. ایران میخواهد از طریق محور قصرشیرین – دیالە – بغداد – کربلا – النخیب – عرعر به کشور سعودیە برسد و این کوتاەترین مسیر برای رسیدن به آن کشور است. با دستیابی ایران بە مرز سوریە و دریای مدیترانە و جنوب النخیب، کشور آیت اللەها بە مناطق استراتژیک و کشورهای عرب منطقە، تسلط کافی را خواهد داشت. استراتژی نظامی ایران کە در جنگ سوریە و یمن هم دیدیم تصاحب خاک است و با جذب افکار عمومی مردم آن مناطق با انواع حیل و سرمایەگذاری بە موقع و طولانی مدت توانستە است گوی سبقت را از کشورهای دیگر برباید. در پاکسازی قومی و مذهبی و رسیدن بە مقصد زمینی هیچ ابائی از هیچ قدرتی ندارد.
آنچە در عراق سدی برای این کشورگشائیهای سپاه قدس است حکومت اقلیم کوردستان عراق بە ریاست مسعود بارزانی است. در این اقلیم آزادیهای مدنی و سیاسی زیادی وجود دارد. احزاب، روزنامە، مجلە و تلوزیونهای لوکالی (DVB) کە اکثرا HD و حتی کانال 3D و کانالهای ماهوارەای فراوان. همین کافی کە بگویم 80 تلوزیون لوکال کە بیشتر از 20 کانال ماهوارەای پروفشنال با مقاصد سیاسی متفاوت و گاهی هم متناقض، روزانە پخش میشود و بینندگان ویژەی خود را هم دارد. این بخش کوردستان بزرگ کە بە قول سرمایەگذاران ایرانی کویت بود اما با طعم آزادی و دمکراسی، بعد از سال 2014 کە مالکی حقوق کارمندان دولتی در حکومت اقلیم کوردستان عراق را قطع کرد و سپس کە قیمت نفت کاهش چشمگیری داشت، میوەهای خفتەی سازمانهای جاسوسی منطقەای و فرامنطقەای باروری خود را نمایان کردند.
کوردستان بزرگ از قدیم الایام تا کنون در طول تاریخ، گوشت قربانی پیروزی و شکست مابین کشورهای حاکم و ابرقدرتها بودە است. اینبار جنگ محور روسیە – ایران – سوریە – عراق از یکسو و کشورهای عربی – ترکیە – غرب از سوی دیگر باعث شدە است کە نیروهای سیاسی کوردستان عراق هم دچار انشقاق شوند. در این یارگیریهای خونین، اتحادیەی میهنی کوردستان عراق بە رهبری جلال طالبانی کە در واقع هیچ نوع اتحادی در این حزب دیدە نمیشود مگر در مورد پدرخواندگی ایران بر اعمال سیاستهای ضد پارت دمکرات کردستان عراق بە رهبری مسعود بارزانی کە نزدیک بە سیاستهای غرب است، اصرار ورزیدە وبرای ماندن و حفظ موجودیت خود جنگ نیابتی را شروع کردەاند کە در این جنگ نیابتی،حزب دمکرات کردستان (حدک) بە دبیرکلی خالد عزیزی و حزب دمکرات کردستان ایران (حدکا) بە دبیرکلی مصطفی هجری، و احزاب کومەلە هم گرفتار آمدەاند.
صدور نفت کوردستان عراق بە ایران و ترکیە،احزاب حاکم کوردستان عراق (اتحادیە میهنی و پارت دمکرات) را بە کارتلهای اقتصادی بزرگی در منطقە تبدیل کردە است کە آنها نیز در پی یارگیریهای خود در بخشهای دیگر کوردستان بزرگ هستند تا بتوانند وزن سیاسیشان را بە رخ یکدیگر بکشند و در منازعات منطقەای و ترسیم مرزهای جدید ژئوپولوتیکی خاورمیانە نقشی داشتە باشند.
پایگاههای نظامی و سیاسی “حدک” و “حدکا” و احزاب کوملەی حزب کمونیست ایران(سید ابراهیم علیزادە)، سازمان کومەلە انقلابی زحمتکشان کوردستان ایران (عبداللە مهتدی)، سازمان کومەلەی زحمتکشان کوردستان (عمر ایلخانیزادە) بیشتر در منطقەی تحت سلطەی اتحادیە میهنی قرار دارند.
بیش از دویست نفر از رهبری، کادرهای بلند پایە و پیشمرگهای احزاب دمکرات و کومەلە در استانهای سلیمانیە و حلبچە ترور شدەاند کە هنوز هم خبری از دادگاهی عوامل این ترورها با اینکە شناختە شدەاند، نیست. همین پارسال بود کە عوامل جمهوری اسلامی در اطراف شهر سلیمانیە در پی ترور رضا کعبی معاون دبیرکل سازمان کومەلە زحمتکشان کوردستان برآمدند و همچنین در پایگاه سازمان کومەلە انقلابی زحمتکشان کوردستان ایران، مواد منفجرە کار گذاشتە بودند.
کومەلە و دمکرات سنگری در میان سدی بزرگتر
انفجار تروریستی شب یلدا کە ایران متهم ردیف اول است بە دلایل زیر میتواند باشد:
1-پایگاههای سیاسی و نظامی احزاب اپوزسیون کورد ایران در منطقەی اتحادیەی میهنی، تنها سنگر با خاک یکسان نشدەای هستند کە سدی بس عظیم اند در مقابل نقشەی تصاحب خاک برای کشورگشایی نانوشتەی تهران. این سد و سنگرهای دمکراتها بە سهولت برداشتە نمیشود چون این احزاب در کوردستان عراق، دارای پایگاهی مردمی هستند و بعضا بخاطر اقامت طولانیشان نسبهای فامیلی هم با مردم کوردستان عراق دارند، ولی با وضع سیاسی و اقتصادی بوجود آمدە در عراق بدون شک ایران میکوشد دوبارە روزهای ترور اواخر سالهای 90 میلادی را تکرار کند و انفجار شب یلدا اولین پیام خونین تروریستی بعد از آن سالها بود.
2-حزب دمکرات کردستان پس از انشقاق 2006 دست از فعالیتهای نظامی برنداشتە است و با گفتمان جدید دبیرکل این حزب، فعالیتهای مدنی در داخل کشور گسترش بیشتری یافتە کە هر دو بخش فعالیتها، برای ایران خطر بزرگی محسوب میشود و این انفجار در نزدیکی دفتر سیاسی پیامی واضح بر پیشروی آن فعالیتها بود.
3-دیپلماسی این حزب با غرب و همچنین پایداری بر اینکە میز مذاکرە با دولت مرکزی هم بخشی از مبارزە است بە مذاق تهران بسی ناخوشایند است. چون سرکوب نظامی و اتهام اینکە “کوردها سر میبرند” برای یک نظام توتالیتر، آسانتر از برخورد منطقی و تفهیم سیاسی با اپوزسیون است.
4-دادەهای اطلاعاتی از منابع استراتژیکی سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی ایران، دال بر این است کە تهران مبارزەی کوردها در ایران را از خطرهای جدی تزلزل در پایەهای نظام میداند و بهمین دلیل سالهای گذشتە سازمانهای جغرافیایی نیروهای نظامی جمهوری اسلامی مطالعات وافری در مورد توپوگرافی کوردستان داشتەاند و آنرا بە مقامهای امنیتی برای نوع برخورد نظامی با پیشمرگان کورد، ارائە دادەاند. در گزارش نیروهای امنیتی ج.ا.ا ذکر شدە است کە کومەلە و دمکرات تنها خطرهای جدی اند کە هر آن امکان توان بسیج عمومی برای کارهای نظامی “برعلیە نظام” در مناطق صعب العبور را دارند و میتوانند زمینەهای شورش عمومی را فراهم کنند.
5-در بهار امسال مصطفی هجری دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران در مصاحبەهای تلوزیونی رسما اعلام کرد کە با ایران وارد فاز نظامی میشود. پیشمرگهای این حزب توانستند در میان مردمشان حضور یابند اما برخلاف سالهای گذشتە ایران کە حساسیت زمانی این تغییرات را میدانست با شدت هرچە تمامتر برخورد کرد بطوریکە سپاه پاسداران، روستایی را فقط بخاطر وجود پیشمرگان “حدکا” با خاک یکسان کرد.
6-انفجار شب یلدای قلعەی دمکراتها کە انفجاری کور محسوب میشود، ثابت کرد ایران هرچند خود را قدرتی منطقەای میداند اما جناحهای حاکمیت دچار تفرقەی زیاد در داخل هستند و ضعفهای سیاسی و نظامی زیادی دارندو بدون شک آنچە آیت اللەها را هنوز بر مسند قدرت نگە داشتە است، متفرق بودن احزاب کورد در درجەی اول و اپوزسیون ایرانی در درجەی دوم است کە در این تفرقە جنگ نرم حساب شدە ارگانهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی را نباید نادیدە گرفت.
7-انتخابات ریاست جمهوری ایران در پیش است و حسن روحانی با امضای منشور حقوق شهروندی بدنبال این است کە بتواند در میان ملتهای جغرافیای ایران، پایگاهی را برای خود داشتە باشد اما انفجار تروریستی شب 20 دسامبر پیامی از طرف سپاه قدس بود کە کوردها خیال واهی نکنند و دل بە رفرم و اصلاحات درون رژیمی نبنند چون کمافی السابق سپاه در کوردستان حاکم بلامنازع است.
تاریخ سیاسی حاکمیت ایران بویژە پس از سال 1357 ه.ش، در برخورد با اپوزسیون ثابت کردە است کە جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن بە مقاصد سیاسی و نظامی از هر نوع حیلە و نیرنگ و ستم و سرکوب و تقیە و ترور در همەی ابعاد حکومتی (سیاسی، اقتصادی، نظامی، دیپلماسی، رسانەای) استفادە میکند و پرداخت هر نوع هزینەای برایش اصلا مهم نیست و آنچە کە برای این کشور ثروتمند نفتی اهمیت ندارد نقض حقوق بشر و افکار عمومی و بیانیەهای محکومیت ایران در سازمان ملل است و صد البتە انکار و انکار از اقدامات تروریستی کە انجام دادە و بعضا در نهادهای بین المللی و مصاحبەهای روسای جمهوری ایران خود را قربانی ترور معرفی میکنند. جمهوری اسلامی ایران بنابر اذعان فرماندهان سپاه قدس و شخص ولی فقیە برای دفاع، نقشە حـملە و جنگ در بیرون مرز را ترسیم و عملی میکنند اما یک کشور هر چقدر هم بە شیوەهای مدرن سرکوب و ارعاب مجهز باشد “آنکە با ملت در افتاد ورافتاد