helbjardn1ئایا سەرکەوتنی حەسەن روحانی دەتوانێ هەلێک بێ بۆ کوردەکان ؟ ( رۆژهەڵاتی کوردستان ) . هەڵبژاردنی سەرۆککۆماری لە ئێران بە تەواوی فەرازو نەشیوەکانی کۆتایی های و حەسەن روحانی توانی ناوی وەزیرەکانی خۆی بداتە پارڵمان. گەر چی کەش وهەوای هەڵبژاردن وێنەی شوێنەکانی دیکە لە کودوستان نەبووە بەڵام سەرەڕای ئەوەش هەتا رادەیەک خەڵک چونە سەر سندوقەکانی دەنگ و بەشداری ئەو پڕۆسەیان کرد. بە ڕاگەیاندنی سەرکەوتنی حەسەن روحانی ، بەشێک لە چالاکانی کورد لە ناوخۆی وڵات پشتیوانیان لە روحانی کرد و بە سەرکەوتنی خۆیان ئەژمارد .لە بەرانبەردا حیزبە سیاسیە ناسراوەکان هەڵبژاردنیان بایکۆت کرد وسەرکەوتنی روحانیان بە / نا / بە سیاسەتی دەسەڵات و ئەغای خامنەیی لێکدایەوە. ئەو تاقمە لە چالاکانی کورد کە لە ناو وڵاتدا چالاکی دەنوێنن ئاوا چاو لە سەرکەوتنی ئاغای روحانی دەکەن کە بە هاتنی وی فەزای سیاسی وڵات هەتا رادەیەک دەکرێتەوە ولەبەر ئەو سیاسەتەشدا ئەوان دەتوانن کارەکانی خۆیان بۆ گەیشتن بە ئامانج باشتر رێکوپێک بکەن. دەستەی دووهەم : حیزبە سیاسیەکانن کە دەڵێن ، بە هاتنی روحانی هیچ ئاڵوگۆڕێکی دڵخوازی سیاسی لە ئارادا نییە ونابێ چاوەڕوان بین کە کەسێک کە حەولی ئاشت کردنەوەی هێزەکانی ناو دەسەڵات دەداو گەمارۆکان سوک چاو لێ دەکا بتوانێ هەنگاوێک لە رێگای داخوازی ئەو هێزانە بداکە دوورن لە ناوەندی ویستو خواستی دەسەڵاتی خۆی .پرسیاری سەرەکی ئەوەیە؟ ئایا هاتنە سەرکاری روحانی دەبێتە هەلێک بۆ کوردەکان ؟ ( رۆژهەڵاتی وڵات ) . ئەوەی کە لەحالی حازردا کوردەکان لە سەهۆڵبەندانی سیاسی نەجات دەدا هەلێکە کە بۆیان رەخساوە تا بتوانن کۆمەڵگا بەرەو رێکخستن ببن .ئەو هەلەش بەهێزی چالاکوانی کورد لەناو خۆولە ناو حیزبەکانی دیکەی کورد لە دەرەوەی وڵات پێکدێ .هەر چەند هەڵوێستی روحانی لە پەیوەندی دەگەڵ ناسنامەو پێناسە کردنی کەمینەکان بە وردە فەرهەنگ لە چاوەڕوانی بەدوورە وبۆ ئاڵوگۆڕەکانی داهاتو گەش بینی بکەینە هەستی سەرەکیمان . ” روحانی وئاڵوگۆڕەکانی فەزای سیاسی ” : چاوەڕوان دەکرێ کە بۆچونی حیزبە سیاسیەکان لە پەیوەندی لە گەڵ سەرەتای کاری روحانی وهاوتەریب بون دەگەڵ هێزی سیاسی لە چوار چێوەی کۆماری ئیسلامیدا وکەم کردنی زەختی ناو نەتەوەیی ، گومانێکی لە جێیە. بەڵام حەولدان بۆ دووبارە نیشاندانی روخساری کۆماری ئیسلامی لە ناوخۆو لە دونیادا دەتوانێ ئاسەواری کەمێک باشی لە وڵات بۆ هەموو کەس هەبێ . لایەنی دووهەم : بابەتی باسێکی هاوتەریبە کە ، روحانی لە پەیوەندی لە گەڵ داخوازی ناسنامە لە وڵاتدا باسی کردووە. بەڕێوەبردنی ئەو خاڵانەی کە دواکەوتون ولە یاسای بن چینەییدان ، پەروەردە بە زمانی دایکی یەکێک لەو خاڵانەیە .بەدوادا چون لەم بوارەدا لە لایان چالاکوانانی ناو خۆیی وپشتیوانی حیزبە کوردیەکان دەتوانێ کاریگەری ئەرێنی لە گەڵ خۆیدا بێنێ . خاڵی سێهەم : دەگەڕێتەوە بۆ سەر ئەو بەرپرسیایەتییەی کە بە هەڵبژاردنی روحانی لە تەواوی وڵاتدا دوست بوو .بەرپرسیایەتێک کە تێکەڵاوە لە گەڵ ئازادی سیاسی ، فەرهەنگی ، ولە کۆمەڵگادا ، ئەو چاوەڕوانیە کە بەرەو لایەنی زیاتر دەڕۆن وفراوانتر دەبن لە خواست وویستی خەڵك لە روانگەی کوردەکانیش گونجاوە وبە چاو لێکردن لە بارو دۆخی هەیی بتوانن لە رێگایەدا هەنگاوی پێویست باوێژن . رفۆڕمخوازەکانی کورد وروحانی : گرووپە رفۆڕمخوازەکانی کورد جۆراوجۆرن ولەگەڵ بارودۆخێکی تازە رووبەروون کە لە گەڵ سەردەمی / موحەممەد خاتەمی / دا جیاوازیەکی زۆریان هەیە .ئەوان ئەزمونی سەردەمی خاتەمی وئاڵوگۆڕەکانی کورد لە ناوچەکەدا بە باشی لەبەر چاو دەگرن .لە هەمان کاتدا پێش هەڵبژاردنی ئەم دواییە چەند کەسێک لە رفۆڕمخوازەکان کورد چونە هەریمی کوردستان ( باشور ) کە چاوەڕوان دەکرێ هەتا رادەیەک بارو دۆخی کوردستانی عێڕاق وشێوەی روانگەی حیزبە کوردیەکانیان بە چاو دیوە ، ئەو بارودۆخە دەتوانێ رۆڵی سیاسی ئەوان لەداهاتودا بخاتە بەر چاو لەهەرحاڵدالەوانەیە هەر ئاڵوگۆڕێک لە ناو خۆ دەسکەوتێکی چاوەڕوانکراو روو لە هێزاکانی ناو خۆ بکا ئایا ئەو دەسکەوتانە لە بەرەیەکی تەسکدا هەر وا دەمێننەوە ؟یانژی پرسی کوردلە مانا گشتیەکەی خۆی لەبەر چاوان دەگرێ ؟ حیزبە کوردیەکان و هەلێکی دیکە : حیزبە کوردیەکانی رفۆڕمخوازی سەردەمی هەڕەشەکانی خاتەمی وئەحمەدی نیژاد ن ، ئایا ئەوان وەکو سەردەمی خاتەمی درنگ هەلەکان دەقۆزنەوە؟ یا سەردەمی ئەحمەدی نیژاد گۆشەگیری وپەراوێز هەڵدەبژێرن ؟ ئەو حیزبە کوردیانە کە بە شێوەی نەهێنی کار وچالاکی بەرێوە دەبەن باش دەزانن سەردەمی خاتەمیان لە کیس چوو یا باشترە بڵێین زۆر درەنگ هەڵەکانیان دەست نیشان کرد! ئێستێ لە گەڵ بارودۆخێک روبەروون کە بە شێوەیەکی زانستی هەڵگری چووکترین هەلن یان حیزبە کوردیەکان دەتواننلە پێک هێنانی ئەو هەلانە رۆڵی باشیان هەبێ ؟ لەوەها قۆناخێکدا ئەوان کام لایەن هەڵدەبژێرن ؟ خوڵقاندنی هەل بە هەڕەشە یان بە پێچەوانە ؟ هەر چەند گوزاری حیزبە کوردیەکان لە راوێژی ناسنامەو هەڵویستی سکولار بە هێنانە ئارای هەلی کەڵک وەگرتن لە هەلە بچوکەکاندا گەلێک دژوارە بە تایبەت ئەزمونی تاڵی تێرۆری رێبەرانی کوردو ئێعدامی زیدانیانی سیاسی و…..لەبیر نەچۆتەوە. سەرجەم ئەوەی ئەو هەلە تازەیە دەتوانێ هەلێکی باش بخوڵقێنێ دووبارە خوێندنەوەی شێوەی سیاسەتی کوردە لە ڕەدەی حیزبەکان وچالاکانی ناو خۆی وڵات ، بەو واتایە ئەگەر حیزبەکان پێ لەسەر سیاسەتی خۆیان داگرن ،دەبێ میکانیزمی بەڕێوەبەردنیان بۆ گەیشتن بە ئامانجەکان بە قووەت بێ دەنا پێویستە قسەلەسەر کەمترین ماف بکەن کە دەدرێ بە ئەوان . هێزە کوردیەکانی ناوخۆش دەکرێ لە چوارچێوەی رفۆڕمخواز چاو لێ بکەین. وا چاوەڕوان دەکرێ گرووپە ناوبراوەکاندەبێ چاک سازی خۆیان لە گۆڕەپانی ناسنامەی کورد تاریف بکەن وحەول بدەن لە پێک هێنانی تاریفکراو وبەچی لەگەڵ رفۆڕمخوازەکانی ناوەند مەودای خۆیان بپارێزن . لە هەمان حاڵدا دروست کردنی پەیوەندی گونجاو لە نێوان سێ پڕۆسەدا یانی ، دەسەڵاتی ناوەندی ، حیزبەکوردیەکان ، ناسنامەی کورد بتوانن تێکەڵاوی خۆیان لە چاور چێوەی وتووێژ بپارێزن . جودا لە کوردی رفۆڕمخواز وحیزبە کوردیەکان دەبێ دەسڵاتی ناوەندیش لە بیر نەکەین .ئەوەی کە لە سیاسەتی کۆماری ئیسلامیدا دوای زیاتر لە ٣٠ ساڵ لێی تێدەگەین ئەوەیە : کە هیچ کات پرسی ناسنامە لە دەستوری کاری خویدا نەگونجاندووە. ئەگەر وایە جودا لە کوردەکان ، دەسەڵاتی ناوەندیش دەبێ چاو لە ئاڵوگۆڕەکانی ناوچەدا بکاو هەڵویستی دیموکڕاسیخوازی لە ناوخۆی وڵات بکاتە سیاسەتی کاری خۆی وئاڵوگۆڕلە سیستمی سیاسی خۆیدا پێک بێنێ ودەست لە توندوتیژی هەڵگرێ . وەرگێڕانەوە بۆ هەنگوین زمانی کوردی : جەعفەرکەریمی